آشنایی با اصطلاحات کلیدی دنیای قهوه؛ از اسپرسو تا رُست، در این دیکشنری جامع برای علاقهمندان و حرفهایهای قهوه
قهوه یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است و با توجه به تنوع گستردهای که در روشهای تهیه، طعمها و فرآوری آن وجود دارد، دنیای پیچیده و جذابی در پشت هر فنجان قهوه نهفته است. برای درک بهتر این دنیای بیپایان، آشنایی با اصطلاحات و واژههای تخصصی مرتبط با قهوه امری ضروری است. از مراحل رُست کردن دانهها تا روشهای مختلف دم کردن، هر اصطلاح میتواند تأثیر مستقیمی بر طعم و کیفیت قهوه داشته باشد.
در این بلاگ، ما قصد داریم مجموعهای جامع از اصطلاحات کلیدی و مهم دنیای قهوه را معرفی کنیم. این دیکشنری به شما کمک میکند که نه تنها به عنوان یک علاقهمند به قهوه، بلکه به عنوان یک مصرفکننده حرفهایتر و آگاهتر، از تجربه قهوه خود لذت ببرید و تفاوتهای ظریف بین انواع قهوه و روشهای تهیه آن را بهتر درک کنید.
- رُست (Roast): فرآیند حرارت دادن دانههای قهوه خام تا زمانی که به دانههای قابل مصرف تبدیل شوند. انواع رُست شامل رُست سبک، رُست متوسط و رُست تیره میشود.
- اسپرسو (Espresso): نوعی قهوه که با فشار دادن آب گرم از میان قهوه آسیاب شده تهیه میشود. اسپرسو پایه بسیاری از نوشیدنیهای دیگر قهوه است.
- آسیاب قهوه (Grind): اشاره به درجه آسیاب دانههای قهوه که میتواند در تهیه نوشیدنیهای مختلف تأثیرگذار باشد. مثل آسیاب درشت برای فرنچ پرس و آسیاب ریز برای اسپرسو.
- پروفایل طعمی (Flavor Profile): توصیف طعمهای مختلفی که میتوان از یک فنجان قهوه دریافت کرد؛ از جمله میوهای، شکلاتی، تلخ، و ترش.
- عطر (Aroma): بوی قهوه که قبل و بعد از دم کردن حس میشود.
- بدنه (Body): اشاره به احساس غلظت یا سبکی قهوه در دهان که از ضعیف تا سنگین متغیر است.
- تلخی (Bitterness): یکی از طعمهای اساسی قهوه که ناشی از ترکیبات خاصی در قهوه و نحوه رُست آن است.
- اسیدیته (Acidity): در قهوه به طعم روشن و تند اشاره دارد که معمولاً در قهوههای با رُست سبک بیشتر محسوس است.
- فرنچ پرس (French Press): یکی از روشهای تهیه قهوه که در آن قهوه آسیاب شده با آب گرم در ظرفی شیشهای یا فلزی ترکیب شده و پس از مدت زمان کوتاهی فیلتر میشود.
- قهوه دمی (Pour Over): روشی برای دم کردن قهوه که در آن آب گرم به صورت تدریجی روی قهوه آسیاب شده ریخته میشود تا عصاره قهوه خارج شود.
- لاته (Latte): نوشیدنی که از ترکیب اسپرسو و شیر بخار داده شده تهیه میشود.
- کاپینگ (Cupping): روشی برای ارزیابی کیفیت و طعمهای مختلف قهوه که توسط متخصصان و رُسترها استفاده میشود.
- آمادهسازی (Brew Method): انواع روشهای دم کردن قهوه مثل فرنچ پرس، قهوهساز فیلتری، قهوهجوش ترک و ...
- کافئین (Caffeine): ترکیبی که در قهوه یافت میشود و موجب افزایش هوشیاری میشود.
- کریما (Crema): لایهای از کف طلایی رنگ که روی اسپرسو تشکیل میشود و به طعم و عطر آن کمک میکند.
- سینگل اوریجین (Single Origin): قهوهای که از یک منطقه جغرافیایی خاص (یک مزرعه یا یک کشور) تهیه شده است.
- بلند (Blend): ترکیبی از دانههای قهوه مختلف که به منظور ایجاد یک پروفایل طعمی خاص ترکیب میشوند.
- فیلتر قهوه (Coffee Filter): وسیلهای که برای جدا کردن قهوه آسیاب شده از آب در طی فرآیند دم کردن استفاده میشود.
- کلد برو (Cold Brew): روشی برای تهیه قهوه که در آن دانههای آسیاب شده به مدت چند ساعت در آب سرد خیسانده میشوند.
- پرسو (Press): به دستگاههایی مثل فرنچ پرس و یا دستگاههای اسپرسوساز دستی اشاره دارد.
- ریسترتو (Ristretto): نوعی اسپرسو غلیظتر که با استفاده از مقدار کمتری آب در مدت زمان کوتاهتری استخراج میشود و طعمی قویتر دارد.
- لانگو (Lungo): برعکس ریسترتو، اسپرسویی است که با آب بیشتری تهیه میشود و طعمی ملایمتر دارد.
- دابل شات (Double Shot): اسپرسویی که با دو برابر مقدار قهوه تهیه میشود و غلظت بیشتری دارد.
- فلت وایت (Flat White): نوشیدنیای شبیه به لاته اما با حجم کمتر و نسبت بیشتری از اسپرسو به شیر، که طعمی غنیتر دارد.
- ماکیاتو (Macchiato): اسپرسویی که با مقدار کمی شیر بخار داده شده یا کف شیر تهیه میشود.
- آمریکانو (Americano): نوشیدنی که با رقیق کردن اسپرسو با آب داغ تهیه میشود تا طعم نزدیک به قهوه فیلتری داشته باشد.
- آفوگاتو (Affogato): ترکیبی از اسپرسو و بستنی وانیلی که به عنوان یک دسر سرو میشود.
- تجهیزات رست (Roasting Equipment): دستگاهها و تجهیزات مخصوص رُست کردن قهوه که شامل دستگاههای رست صنعتی و خانگی میشود.
- طبیعتی (Natural Process): روشی از فرآوری دانههای قهوه که در آن دانهها بدون شستشو خشک میشوند، این روش طعم میوهای و پیچیدهتری به قهوه میدهد.
- شسته شده (Washed Process): روشی که در آن میوه قهوه از دانهها شسته میشود و سپس دانهها خشک میشوند، این روش معمولاً طعمی تمیز و روشن به قهوه میبخشد.
- نوشیدنیهای سرد (Iced Coffee): قهوهای که با استفاده از یخ یا آب سرد سرو میشود و در انواع مختلف مثل آیسد لاته و آیسد آمریکانو موجود است.
- قهوه ترک (Turkish Coffee): قهوهای سنتی که با آسیاب بسیار ریز و جوشاندن در یک قهوهجوش کوچک (جزوه) تهیه میشود.
- موکا (Mocha): نوشیدنیای که ترکیبی از اسپرسو، شکلات و شیر بخار داده شده است و طعمی شیرین و شکلاتی دارد.
- دریپ (Drip Coffee): روشی که در آن آب داغ به صورت تدریجی از میان قهوه آسیاب شده میگذرد و عصاره قهوه خارج میشود.
- آسیاب کنترلی (Burr Grinder): نوعی آسیاب که به شما امکان میدهد درجه دقیقتری برای آسیاب قهوه تنظیم کنید، و نتیجه آن آسیاب یکنواختتر است.
- فوم شیر (Milk Froth): کف شیر که در نوشیدنیهایی مثل لاته و کاپوچینو به کار میرود و از بخار دادن شیر به دست میآید.
- آروماویل (Aroma Wheel): نموداری که توسط کارشناسان قهوه برای توصیف و دستهبندی عطرهای مختلف قهوه استفاده میشود.
- تامین کننده (Supplier): اشاره به مزارع یا شرکتهایی که دانههای قهوه را تولید و به بازار عرضه میکنند.
- میکرو لات (Micro Lot): دانههای قهوهای که از یک بخش کوچک و خاص از یک مزرعه تولید میشوند و به دلیل کیفیت و ویژگیهای منحصر به فرد خود مورد توجه قرار میگیرند.
- دمای دم کردن (Brew Temperature): دمای مناسب برای دم کردن قهوه که معمولاً بین 90 تا 96 درجه سانتیگراد است و در طعم قهوه تأثیر زیادی دارد.
- کاپوچینو (Cappuccino): نوشیدنیای که از ترکیب مساوی اسپرسو، شیر بخار داده شده و فوم شیر تهیه میشود. کاپوچینو با لایهای ضخیم از فوم سرو میشود.
- فیلتر سرد (Cold Drip): روشی برای تهیه قهوه سرد که در آن آب سرد بهصورت تدریجی روی قهوه آسیاب شده ریخته میشود و عصاره قهوه در مدت زمان طولانی استخراج میشود.
- آرت لاته (Latte Art): طراحیهای خلاقانهای که با ریختن شیر بخار داده شده روی اسپرسو ایجاد میشود. طرحهایی مثل قلب و برگ از جمله طرحهای رایج هستند.
- پیکولو لاته (Piccolo Latte): نوشیدنیای شبیه به لاته، اما با اندازهای کوچکتر و نسبت بیشتری از قهوه به شیر که طعمی قویتر دارد.
- قهوه تک خاستگاه (Single Estate Coffee): قهوهای که از یک مزرعه یا منطقه خاص تولید میشود و ویژگیهای منحصربهفرد آن منطقه را داراست.
- ریباند (Rebound): اشاره به تغییرات طعمی که بعد از اولین جرعه قهوه در دهان حس میشود.
- کربونیک مکراسیون (Carbonic Maceration): روشی نوین در فرآوری قهوه که در آن دانههای قهوه در محیطی بدون اکسیژن تخمیر میشوند و طعمهای خاصی را به قهوه میبخشد.
- پورتافیلتر (Portafilter): قطعهای از دستگاه اسپرسوساز که قهوه آسیاب شده در آن قرار میگیرد و برای استخراج اسپرسو استفاده میشود.
- پره-اینگفیوژن (Pre-Infusion): فرآیندی که در آن آب با فشار کم قبل از استخراج کامل، به قهوه آسیاب شده اضافه میشود تا قهوه بهطور یکنواختتر استخراج شود.
- انجماد قهوه (Coffee Freezing): تکنیکی برای نگهداری دانههای قهوه در شرایط سرد که به حفظ طعمها و عطرهای دانهها برای مدت طولانی کمک میکند.